![](/media/lib/474/n-tyton-c5d8df5a41e3159f36a221563732f178.jpg)
Tytoń używany jest przez ludzi od ponad 12 000 lat
12 października 2021, 08:44Przed około 12 300 lat na bagnistym terenie dzisiejszego stanu Utah zjawiła się grupa ludzi zwabionych tam zapewne przez obecność megafauny – mamutów czy wielbłądów – oraz kaczek, dzięki którym nie musieli głodować pomiędzy upolowaniem większego zwierzęcia. O ich obecności świadczą pozostałości po palenisku, kamienne narzędzia i kości kaczek. Jednak tym, co najbardziej zainteresowało archeologów są nasiona tytoniu znalezione w palenisku.
![](/media/lib/474/n-gworionis1a-66b37c45559b4aaa38e157a57e93e814.jpg)
Planeta krąży wokół trzech gwiazd układu GW Orionis?
11 października 2021, 17:24W odległości 1300 lat świetlnych od Ziemi, w Gwiazdozbiorze Oriona znajduje się układ GW Orionis. Składa się on z młodych gwiazd otoczonych dyskiem protoplanetarnym. Dwie krążą blisko wokół siebie, a trzecia okrąża je obie. Jednak tym, co najbardziej przykuło uwagę astronomów jest dysk. I to nie tylko ze względu na swój niezwykły kształt, ale i możliwość, że znajduje się w nim planeta krążąca wokół trzech gwiazd.
![](/media/lib/474/n-elizabethhealey-0bcc8f4aca4d184308e1b42dac6fa3ad.jpg)
Obsydianowe lustro słynnego maga i astrologa Elżbiety I zostało wyprodukowane przez Azteków
8 października 2021, 13:34Obsydianowe lustro, które do kontaktu z duchami wykorzystywał John Dee, XVI-wieczny mag, astrolog i matematyk, doradca królowej Anglii Elżbiety I, jest pochodzenia azteckiego, wykazały badania przeprowadzone przez naukowców z Wielkiej Brytanii, Rosji i USA. Uczeni, posługując się metodą rentgenografii strukturalnej, porównali materiał lustra z różnymi źródłami obsydianu na terenie Meksyku
![](/media/lib/474/n-chora-gorylica-19d1adab153ac7f7e575851b840b3583.jpg)
Życie Ndakasi, osieroconej gorylicy, której selfie stało się przebojem internetu
8 października 2021, 11:56Park Narodowy Wirunga poinformował o śmierci ukochanej 14-letniej gorylicy górskiej Ndakasi, która po długiej chorobie odeszła pod koniec września, wtulona w ramiona opiekuna Andre Baumy. Osierocona samica zdobyła internetową sławę, kiedy w 2019 r. z okazji Dnia Ziemi popularne stało się selfie, na którym widać strażników oraz Ndakasi i drugą gorylicę Ndeze; obie stoją wyprostowane i patrzą prosto w obiektyw.
![](/media/lib/474/n-dziewiata-d12e2f2689646b2d3dd3837ef872ea03.jpg)
Symulacje pokazują, jak znaleźć dowód na istnienie nieznanej planety Układu Słonecznego
8 października 2021, 09:08Symulacje komputerowe przeprowadzone przez astronomów z University of Oklahoma wskazują, gdzie poszukiwać dowodów na istnienie Dziewiątej Planety. Pośrednie dowody na jej istnienie przedstawili przed 5 laty profesorowie Konstantin Batygin i Mike Brown z Caltechu. Od tamtej pory pojawiły się nowe dane i hipotezy na jej temat, a śladów Planety X szukano też w średniowiecznych manuskryptach
![](/media/lib/474/n-gurnah-4aa3bad362c97ecc86c39081a42862f2.jpg)
Literacki Nobel 2021 dla uchodźcy z Zanzibaru i profesora na University of Kent
7 października 2021, 14:29Abdulrazak Gurnah został uhonorowany tegoroczną Nagrodą Nobla z literatury za bezkompromisowe i pełne współczucia badanie skutków kolonializmu i losu uchodźcy pomiędzy kulturami i kontynentami. Ten szerzej nieznany pisarz z Zanzibaru jest emerytowanym wykładowcą literatury angielskiej i postkolonialnej na brytyjskim University of Kent. Specjalizuje się na badaniu literatury takich autorów jak Wole Soyinka, Ngũgĩ wa Thiong’o i Salman Rushdie.
![](/media/lib/474/n-list-intencyjny-5666e47567eeac9574bc4bc237883953.jpg)
Autonomiczna kosiarka czy pomoc w restytucji żubra - politechnika zacieśnia współpracę z parkami narodowymi
6 października 2021, 15:10Politechnika Białostocka (PB) podpisała z 4 parkami narodowymi - Białowieskim, Biebrzańskim, Narwiańskim i Wigierskim - pięciostronny list intencyjny w sprawie stałej współpracy. Do potrzeb parków, które zaspokaja lub będzie zaspokajać uczelnia, należą autonomiczny pojazd do koszenia terenów podmokłych, pomoc w zakresie restytucji żubra czy zagospodarowanie znacznych ilości biomasy.
![](/media/lib/473/n-przeszczep-d04383c8b91c8d230d1e9ae784c83f46.jpg)
WUM: pionierska operacja w Szpitalu Klinicznym Dzieciątka Jezus
4 października 2021, 10:16W Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM) przeprowadzono pierwszy w Polsce i rzadki w skali świata zabieg jednoczesnego przeszczepienia wątroby i trzustki u osoby z mukowiscydozą. Jak podkreślono w relacji prasowej WUM, dotychczas zaledwie kilka ośrodków transplantacyjnych, m.in. Wielkiej Brytanii, USA i Hiszpanii, zgłaszało jednoczesne przeszczepienie wątroby i trzustki chorych z mukowiscydozą.
![](/media/lib/473/n-sbnd1-64258ec6e6a3c923c0ef22cb0c3976b8.jpg)
Fermilab buduje ostatni z wielkich detektorów, które mają znaleźć neutrino sterylne i fizykę poza MS
4 października 2021, 09:26W Fermi National Accelerator Laboratory (Fermi Lab), jednej z najbardziej zasłużonych instytucji dla rozwoju fizyki cząstek, trwa właśnie budowa ostatniego z wielkich detektorów, który ma badać neutrino i szukać dowodów na istnienie fizyki poza Modelem Standardowym. Zespół detektorów powstaje w ramach Short-Baselina Neutrino Program.
![](/media/lib/473/n-jefferson2-13d2c49552f6b88f836b8b9bf7059256.jpg)
Precyzyjne pomiary neutronowej „skórki” jądra atomu zmieniają wiedzę o gwiazdach neutronowych
30 września 2021, 12:48Fizycy z Thomas Jefferson National Accelerator Facility (TJNAF – Jefferson Lab) zmierzyli z niezwykłą dokładnością grubość neutronowej „skórki” tworzącej otoczkę jądra ołowiu. Na łamach Physical Review Letters poinformowali, że grubość ta wynosi 0,28 milionowych części nanometra. A ich pomiary mają duże znaczenie dla określenia struktury i rozmiarów... gwiazd neutronowych.